Son yıllarda sanatsal projelerdeki duyarlılığın artması dolayısıyla sosyal hayatın içine daha fazla dahil olabilen engelli bireyler, dizi ve film yapımcılarıyla televizyon kanalı yöneticilerinden “engelsiz yayın ve yapımların” sayısını çoğaltmalarını bekliyor.

Sesli Betimleme Derneği Genel Başkan Yardımcısı Olgun Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sesli ve görsel betimleme çalışmalarının bir grup görme engelli arkadaşın konuya ilgi duymasıyla başladığını anlattı.

Yurt dışında sesli betimlemeli sinema filmlerini gören bu arkadaşların ilk olarak “Çarpışma” isimli kısa metrajlı filmi yaptığını belirten Yılmaz, ilk önce grup, 2010’da da Sesli Betimleme Derneğinin kurulduğuna vurgu yaptı.

-Çalışma alanı genişletilmeye çalışılıyor

Betimlemede, filmdeki diyaloglar haricindeki bölümleri dolduran bir dış sesin, olayın geçtiği mekan, zaman, karakter ve sessiz gelişen olayları görünüm ve duyguları anlattığını bildiren Yılmaz, sahnede dikkati çeken görsel öğe ve kimi hareketlerin tasvir edildiğini söyledi.

Sinema filmleri ve dizilerin betimlendiğini dile getiren Yılmaz, yapımcılar ve kanal yönetimlerine ulaşarak çalışma alanını genişletmeye çalıştıklarını ifade etti.

Yılmaz, özel bir kanalda bu sezon yayınlanan “Öyle Bir Geçer Zaman Ki” ve “Muhteşem Yüzyıl” gibi dizi filmlere görme engelliler için sesli betimleme, işitme engelliler için de alt yazı ve işaret dili desteği verdiklerini aktardı.

Böylece engellilerin izleme oranının arttığını belirten Yılmaz, “On binlerce işitme ve görme engelli dizi filmleri, kanalların desteğiyle kendileri için hazırlanan sesli betimleme, işaret dili ve alt yazılı şekliyle internetten izliyor” dedi.

-Dizi filmler 2, sinema filmleri 3 gün sürüyor

Sinema filmlerinin üzerinde öncelikle metin yazarlarının çalıştığını anlatan Yılmaz, “Metin yazarı, filmde konuşma olmayan, görüntü olan sahneleri yazıyor ve betimleyerek seslendiriyor. Daha sonra başka bir kişi bu filmin alt yazılarını yazıyor. Yine başka bir yerde filmin işaret dili görüntüsü çekiliyor. Ardından tüm bu aşamalar montajcının elinde tek bir film olarak şekil alıyor” diye konuştu.

Dizi filmleri 2 gün, sinema filmlerini de 3 gün içinde izlenmeye hazır hale getirdiklerini vurgulayan Yılmaz, şunları söyledi:

“Dizi filmler bize yayınlandıktan hemen sonra geliyor. Biz de üzerinde çalıştıktan sonra yani 48 saat sonra engelliler için uygun hale getiriyoruz ama sinema filmlerinde zaten filmler hazır olduğu için televizyondaki uygulamardan da seçilebiliyor. Dünyada bu iş 1980’lerde başlamış fakat ülkemizdeki teknolojik gelişmeyle doğru orantılı düşünürsek çok geç kalmış sayılmayız. Önümüzdeki sezon daha fazla yapımın engelliler için uygun hale getirilceğini düşünüyoruz. Aldığımız bir duyuma göre, TRT de yeni sezonda engelliler için yayına Seksenler ile Leyla ve Mecnun dizileriyle başlayacak.”

-“Sanatçılar ve yapımcılar bu işi angarya görmesin”

Yılmaz, yapımcı ve sanatçıların bu işi “angarya” olarak görmemesini, engelliler için söz konusu çalışmalara destek olmalarını istediklerine dikkati çekerek, bir yapım için işaret dili çekimi, sesli betimleme ve alt yazı hizmetinin 3 ila 5 bin lira arasında değiştiğini dile getirdi.

Türkiye’de yaklaşık 3 milyonluk bir kitlenin böyle bir hizmete ihtiyaç duyabileceğine işaret eden Yılmaz, sadece filmlerin izlemeye uygun olmasının yetmediğini aynı zamanda sinemaların alt yapısı ve ulaşımının da uygun hale getirilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Betimlenen filmlerden bazıları ise şöyle:

“Adalet Oyunu, Ağır Abi, Akıl Oyunları, Babam ve Oğlum, Barda, Başka Dilde Aşk, Beyaz Melek, Issız Adam, Kabadayı, Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak, Kayıp Balık Nemo, Yahşi Batı, Deli Dumrul, Eyvah Eyvah 1-2-3, Forrest Gump, Gişe Memuru, Dövüşçü, Eagle, Elveda Lenin, Esaretin Bedeli, Ademin Trenleri, Av Mevsimi, Benim ve Rozun Sonbaharı, Beynelminel, Cenneti Beklerken, Çıngıraklı Top, Da Vinci Şifresi, Çok Film Hareketler, Buz Devri 1-2-3, Can Dostum, Yazı Tura, Yahşi Batı, Vizontele, Koku, Kurtlar Vadisi Filistin, Melekler ve Şeytanlar, Propaganda, Robin Hood, Romantik Komedi 1, Selvi Boylum Al Yazmalım, Sis ve Gece, Sol Ayağım, Şeytanın Avukatı, Şirinler, Titanik, Toprak Altında, Veda, Ya Sonra, Yeşil Yol, Züğürt Ağa, İyi Kötü Çirkin, New York’ta Beş Minare, Harry Potter 1 Felsefe Taşı, Harry Potter 2 Sırlar Odası, Harry Potter 3 Azkaban Tutsağı, Harry Potter 4 Ateş Kadehi, Harry Potter 5 Zümrüdüanka Yoldaşlığı, Harry Potter 6 Melez Prens, Harry Potter 7 Ölüm Yadigarları, Hayat Güzeldir.”