FİZİKSEL ÇEVRE DÜZENLEMESİ İLE İLGİLİ YASA VE MEVZUATLARI İÇİN TIKLAYIN
Engelli yapıya 500 bin TL ceza haberi için tıklayın
Engelli rampası olmayan otobüse 5 bin lira ceza haberi için tıklayın
7/7/2005 tarihinde yürürlüğe giren 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’un geçici 2’nci ve 3’üncü maddelerine istinaden erişilebilirlik izleme ve denetleme faaliyetlerini yürütecek komisyonların teşkili, çalışma usul ve esasları ile yapılacak izleme ve denetlemenin kapsamının belirlenmesine yönelik yönetmeliğin hazırlanması görevi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne verilmiştir.
Yönetmeliğin yayım tarihinden itibaren illerde valilikler tarafından kurulacak komisyonlar marifetiyle söz konusu izleme ve denetleme çalışmaları yürütülecektir.
Komisyonlara Vali veya görevlendireceği Vali Yardımcısı başkanlık edecektir. Komisyon üyeleri 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun geçici 3’üncü maddesinde sayılan Aile ve Sosyal Politikalar, İçişleri, Çevre ve Şehircilik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlıklarının taşra teşkilatından görevlendirilen personeli ile farklı engel gruplarını temsil etmek üzere engellilerle ilgili konfederasyonlardan temsilcilerden oluşacaktır.
Komisyon üyeleri, Yönetmeliğin nasıl uygulanacağı, izleme ve denetlemenin nasıl yapılacağı, izleme ve denetleme formlarının nasıl kullanılacağı, erişilebilirlik standartları gibi konularda Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ayrıntılı dokümanlar ve düzenlenecek eğitimle yürütülecek faaliyetler konusunda bilgilendirilecektir. Komisyonlar, bu bilgilendirmeden sonra çalışmalarına etkin olarak başlayacaklardır.
Komisyonlar Yönetmelik ekinde yer alan binalar, açık alanlar ve toplu taşıma araçları izleme ve denetleme formlarında yer alan ayrıntılı sorulara verilecek cevaplar doğrultusunda gerekli durum tespiti ve akabinde yapılacak süre verilmesi veya idari para cezası işlemini son derece objektif olarak gerçekleştirebilecektir.
Komisyonlarca erişilebilirliğin izlenmesi ve denetlenmesi vatandaşlardan gelen şahsi başvurular veya Komisyon tarafından Bakanlığın çerçevesini belirlediği yıllık planlar kapsamında yürütülecektir. Komisyon izleme ve denetlemeye konu yerin veya aracın erişilebilirlik değerlendirmesini Yönetmelik ekinde yer alan binalar, açık alanlar ve toplu taşıma araçları izleme ve denetleme formlarına göre yaparak gerekli raporu hazırlayacaktır. Bu rapor çerçevesinde izleme ve denetlemeye konu yer veya araç için, belediye ve kamu kurum ve kuruluşları ile umuma açık hizmet veren her türlü yapıların ve açık alanların malikleri ile toplu taşıma araçlarının sahiplerine eksikleri tamamlaması için ek süre verilebilecek veya idari para cezası uygulanabilecektir.
Fiziki Çevrenin Engellilerin Ulaşıbilirliğine Uygun Düzenlenmesi Nasıl Sağlanacak?
Kentsel yaşamın engellilerin ulaşabilirliğine uygun olarak düzenlemesi amacıyla şu yasal düzenlemeler yapılmıştır:
572 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ardından İmar Mevzuatında yapılan düzenlemelerle yapılı çevrenin engelliler için ulaşılabilir kılınması amaçlanmıştır. 6 Haziran 1997 tarihli 572 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1. maddesiyle, 3194 Sayılı İmar Yasası’na bir madde eklenmiş ve “Fiziki çevrenin engelliler için ulaşılabilir ve yaşanabilir kılınması için, imar planları ile kentsel, sosyal, teknik altyapı alanlarında ve yapılarda Türk Standartları Enstitüsü’nün ilgili standartlarına uyulması zorunludur” hükmü getirilmiştir. Buna göre hazırlanan İmar Yönetmeliklerinde de; açık alanlarda (yol, otopark, park, yaya bölgesi, meydan ve kaldırımlarda) ve umumi yapılarda (okul, hastane, alışveriş merkezi, sinema, vb.) ulaşılabilirliğinin sağlanması için TSE standartlarına uygun düzenleme yapılması hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca; 5378 sayılı Engelliler Yasasında; aşağıdaki maddeler kentsel yaşamın engellilerin ulaşabilirliğine uygun düzenlemesi amaçlıdır. Söz konusu yasanın ilgili maddeleri şunlardır:
“Geçici Madde 2.- Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir.
Geçici Madde 3.- Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerinin engellilerin erişilebilirliğine uygun olması için gereken tedbirleri alır. Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde engelliler için erişilebilir duruma getirilir.”
Öte yandan, 2006/18 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde de mevcut resmi yapıların ve umuma açık her türlü yapının engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirilmesi için kamu kuruluşları ve yerel yönetimlerce eylem planları hazırlanması, bu düzenlemelerin TSE standartlarına uygun olmasına dikkat edilmesi istenmektedir.
Oturulan Konutta Engele Uygun Düzenlemeler Yaptırılabilir mi?
Kat mülkiyeti yasasına tabi olan apartman, site vb. konutlarda yaşayan kişiler getirilen yasal düzenleme ile engeline uygun düzenleme yaptırma olanağına sahip olmuşlardır. 5378 sayılı Yasanın 19. maddesinde;
“Madde 19- 23.6.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Engellinin yaşamı için zorunluluk göstermesi hâlinde, proje tadili kat maliklerinin en geç üç ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek sayı ve arsa payı çoğunluğu ile karara bağlanır. Toplantının bu süre içerisinde yapılamaması veya tadilat talebinin çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda; ilgili kat malikinin talebi üzerine bina güvenliğinin tehlikeye sokulmadığını bildirir komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılır. İlgili merciler, tasdikli proje değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır. Komisyonun teşkili, çalışma usûlü ile engellinin kullanımından sonraki süreç ile ilgili usûl ve esaslar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Engelliler İdaresi Başkanlığı tarafından müştereken hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.” hükmü eklenmiştir.
Ayrıca Yasa hükmünde sözü edilen komisyonun kuruluş ve çalışma usülleri ile ilgili “Yapılarda Engellilerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 22 Nisan 2006 tarih ve 26147 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Engelliler İçin Ayrılmış Park Yerlerinin İşgalini Önlemeye Yönelik Bir Düzenleme Var mıdır?
5378 Sayılı Engelliler Kanunu’nun 31’inci maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir.
Madde 31.- 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 61 inci maddesinin birinci fıkrasına (n) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent ve ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
(o) Engellilerin araçları için ayrılmış park yerlerinde,
(o) bendinin ihlâli hâlinde para cezası iki kat artırılır.
Engelliler kanunu 2015 yılına ertelendi
2005 yılında çıkarılan Engelliler Yasası doğrultusunda belediyeler başta olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarına, yaya geçitleri, resmi yapılar, yeşil ve spor alanları gibi alt yapıların engellilerin erişilebilirliğine uyumu için verilen 7 yıllık sürenin dolmasına günler kala, 3 yıl uzatma geldi. Buna göre 7 Temmuz 2012 tarihinde dolacak süre 7 Temmuz 2015’e uzatılacak. Bu uzatmanın gerekçesi, “gerekli tedbirlerin alınabilmesi amacıyla” şeklinde açıklandı.
Ak Parti Adana Milletvekili Mehmet Şükrü Erdinç ve Amasya Milletvekili Avni Erdemir’in verdiği kanun teklifi, kamu kurum ve kuruluşları ve belediyelerin, yaya geçitleri, resmi yapılar, yeşil ve spor alanları gibi alt yapıların engellilerin erişilebilirliğine uyumu için verilen ve dolmak üzere olan 7 yıllık süreyi 3 yıl daha uzatıyor. Değişikliğe göre, 7 Temmuz 2012 tarihinde dolacak 7 yıllık süre, kamu kurumları ve belediyelerin üzerlerine düşen sorumlulukları yerine getirmediği için 3 yıl daha uzatılacak. Teklife göre, hazırlıkların tamamlanması için 7 Temmuz 2012 olarak belirlenen son süre 7 Temmuz 2015 olarak değiştirilecek. Teklifte süre uzatımının gerekçesi ise, “gerekli tedbirlerin alınabilmesi amacıyla” şeklinde açıklandı.
Engellilerden büyük tepki
Engelliler Konfederasyonu Başkanı Turhan İçli, Milliyet’e şu değerlendirmede bulundu:
“2005’teki yasada engellilere yönelik hazırlıklar için 7 yıl süre verildi. ‘Hadi öyle olsun bekleriz’ dedik. Ama bu uzatmayı hiç beklemiyorduk. Ne adaletle ne hakla ne hukukla bağdaşır. Belediyeler 7 yıl uyudular bıçak kemiğe dayandığında ‘vay biz ne yapacağız’ diyerek telaşa düştüler. Belediyeler 7 yılda basit önlemleri bile almadılar. Hergün açılan çukurlara düşüyoruz. Ama paralı işlerle göstermelik fantezi işleri daha çok sevdiler. Kınıyorum, bunu yapacaklarını düşünmemiştim. Olan yine engellilere olacak.”
Neleri yapmadılar?
7 Temmuz 2005 yılında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5378 Sayılı Engelliler Yasası’na rağmen kamu kurumları ve belediyelerin yapmadıkları düzenlemeler şöyle:
“Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmi yapılar, tüm yollar, kaldırımlar, yaya geçitleri, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile umuma açık her türlü özel yapılar Engellilerin erişebileceği uygun duruma getirilmedi. Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içi hizmetleri ile toplu taşım araçlarını Engellilerin erişebilirliğine hazırhale getirmedi.
20.06.2012 – Milliyet
DERNEK ADINA ARSA SATIN ALINMIŞ, ENGELLİLER İÇİN EĞİTİM TESİSİ PROJE ÇALIŞMALARI BAŞLAMIŞTIR.
ENGELLİ VE AİLELERİNE YÖNELİK SOSYAL, KÜLTÜREL, EĞİTİM, SPOR, SANAT VE YARDIMLAŞMA KAPSAMINDA ÇALIŞAN KURULUŞUMUZUN, DAHA ETKİN VE VERİMLİ OLABİLMESİ İÇİN SPONSORLUKLAR, AİDATLAR VE BAĞIŞLARA AYRICA GIDA YARDIMLARI, TEKERLEKLİ SANDALYE VE AKÜLÜ ARAÇLAR GİBİ ÇEŞİTLİ MEDİKAL MALZEMELERE İHTİYAÇ DUYULMAKTADIR.
BAĞIŞ YAPMAK İSTEYEN VATANDAŞLARIMIZ DİLEDİKLERİ ZAMAN, GÖNÜL RIZALARI İLE BAĞIŞLARINI YAPABİLMELİDİR. İSTİSMARCILARA LÜTFEN FIRSAT VERMEYİNİZ. EV VE İŞ YERLERİ GEZİLEREK , ÇEŞİTLİ ÜRÜN SATIŞLARI, TİYATRO BİLETLERİ, TELEFONLARLA ARAYIP YA DA KAPINIZA GELİP, DERNEKLER VEYA ENGELLİLER ADINA PARA İSTEYENLERE KESİNLİKLE İTİBAR ETMEYİNİZ!
TÜRKİYE İŞ BANKASI ETİMESGUT ŞUBESİ HESAP ADI: TÜM ENGELLİLER VE AİLELERİ YARDIMLAŞMA DERNEĞİ (TÜRK LİRASI bağış hesap no: 4263- 0115856) (IBAN TL TR33 0006 4000 0014 2630 1158 56 )
VAKIFLAR BANKASI ETİMESGUT ŞUBESİ HESAP ADI: TÜM ENGELLİLER VE AİLELERİ YARDIMLAŞMA DERNEĞİ (TÜRK LİRASI bağış hesap no: IBAN (TR 870001500158007304832375)
TÜRKİYE İŞ BANKASI ETİMESGUT ŞUBESİ HESAP ADI: TÜM ENGELLİLER VE AİLELERİ YARDIMLAŞMA DERNEĞİ (EURO bağış hesap no: 4263- 26989) (IBAN EURO TR12 0006 4000 0024 2630 0269 89)
TÜRKİYE İŞ BANKASI ETİMESGUT ŞUBESİ HESAP ADI: TÜM ENGELLİLER VE AİLELERİ YARDIMLAŞMA DERNEĞİ (USD bağış hesap no: 4263-0026975) (IBAN USD TR02 0006 4000 0024 2630 0269 75)