Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak temel amacımız engelli engelsiz bütün toplumun hep birlikte uyum içerisinde bütünleşmesi ve her bir bireyin karşılıklı saygı ve sevgi ortamında birbirlerini anlayarak yaşayabildiği bir Türkiye’nin yeşertilmesidir.

 Bu anlayışla, Genel Müdürlüğümüz 2012 yılında istihdam ve ulaşılabilirlik konularını en büyük iki öncelik olarak belirlemiştir.

 İstihdam

 Genel Müdürlüğümüz engelli istihdamı konusunu Engellilerin Kamuda İstihdamı, Engellilerin Özel Sektörde İstihdamı ve Engelli Girişimciliği olmak üzere üç başlıkta ele almaktadır.

 Engellilerin Kamuda İstihdamı konusunda bilindiği üzere, dünyada ve Türkiye’de ülke genelinde ilk kez yapılan Engelli Memur Seçme Sınavı (2012-EMSS) 29 Nisan 2012 tarihinde başarıyla gerçekleştirilmiştir.

 Engelli Memur Seçme Sınavı (EMSS) sonrasında alınan sonuçlarla birlikte kamuda engelli kadrolarının doğru ve etkin bir şekilde doldurulmasını amaçlıyoruz.

 Önümüzdeki süreçte sınav sonuçları, tercihlerin alınması ile yerleştirme ve atamaların yapılmasının ardından Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğümüz Engelli memurlarımızın etkin istihdamları için destek vermeye devam edecektir.

 Bu süreçte Genel Müdürlüğümüz tarafından, Engelli memurlarımızın atamalarının yapılması sonrası, atandıkları kurumlarındaki iş ortam ve koşullarının kendilerine uygun ve gerekli bir şekilde düzenlenmesi konusunda ilgili kurum yöneticilerine bilgilendirmeler yapılması planlanmaktadır. Diğer taraftan Genel Müdürlüğümüz, yeni atanan Engelli memurların yeni işlerindeki görev ve sorumluluklarını yerine getirmeleri için rehberlik ve danışmanlık hizmeti de sunulmasını amaçlamaktadır.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak EMSS ve sonrasındaki süreçteki amacımız engellilerin kamudaki istihdamlarının hem atanacakları kamu kurumları hem de engelli memur adayları açısından en doğru, en yararlı ve en etkin bir biçimde yapılmasını sağlamaktır.

Engellilerin Özel Sektördeki İstihdamı konusunda; özel sektördeki engelli istihdamı incelendiğinde kanun gereği özel girişimlerce açılan engelli kontenjanının büyük oranda doldurulduğu görülmektedir. Ancak istihdam eden ile engelli işgücü arasındaki bu olumlu sayısal durumun, iki taraf açısından da iş ve işgücünün nitelikleri bakımından uygun olmadığı anlaşılmaktadır. Genel Müdürlük olarak doğru işe doğru işgücünün sağlanması ve yönlendirilmesinin, işverenlerin ve işgücünün karşılıklı bilgilendirilmesi yoluyla katkı verilebilecek bir süreç olduğuna inanıyoruz.

Bu kapsamda Genel Müdürlük olarak işverenlerin engelli işgücünün nitelikleri ve sağlanabilecek kazanımlar konusunda bilgilendirilmesi ile engelli işgücünün ihtiyacı olan uygun iş ortamının hazırlanması ve uygun ekipmanların sağlanması konusunda yönlendirme ve destek sağlamayı amaçlıyoruz. Diğer taraftan engelli çalışanlara da doğru bir şekilde istihdam edilmelerini sağlamak üzere rehberlik ve danışmanlık sağlanmasını hedefliyoruz.

Engelli girişimciliği alanı ülkemizde henüz çok işlenmemiş bir konudur. Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak engelli girişimciliği alanının geliştirilmesi önümüzdeki aylarda öncelikli gündemimizi oluşturacaktır. Mayıs ayı ile birlikte bu konuda bir seferberlik başlatılmasını hedefliyoruz. Bu hedefle kendi işini kurma niyetinde olan başta engelli kadınlar olmak üzere engelli girişimcilerimizin sayısını arttırmayı amaçlıyoruz. Bu amaca engelli yakınları da dahil edilerek sürecin tüm engellilerimize yayılması konusunda çaba gösterilecektir.

Bu alandaki ilk adımımız öncelikle engelli vatandaşlarımıza girişimcilik konusunda eğitimler verilmesi olacaktır. İyi bir girişimcinin nasıl olacağı, mevcut durum ve koşullarda hangi alanların engelli girişimciliği için daha verimli olduğu, engellilerin kendi işlerini nasıl ve hangi koşullarda kurabilecekleri konularında verilecek olan eğitimler neticesinde kendi işlerini kuracak ve belki de yeni işverenler olmaya hazır engellilerimiz olmasını hedefliyoruz.

İkinci adımda engelli girişimcilerimize rehberlik hizmeti verilmesini sağlamayı amaçlıyoruz. Kendi işini kurmaya hazır, yalnızca destek bekleyen engelli girişimcilerimize gerekli kredi, hibe ve desteğin sağlanması konusunda da başta KOSGEB olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarla çalışmalarımız olacaktır.  

Son adımda artık kendi işinin başına geçmiş yeni işverenler olan engelli girişimcilerimizin ihtiyaç duydukları rehberlik ve danışmanlığın sağlanmasına çalışılacaktır. Girişimci olarak ülke ekonomisine, kendileri ve ailelerine katkıda bulunmanın mutluluğunu yaşayan engelli girişimcilerimizin görünür olması ile toplumumuzdaki kaynaşmanın daha da artmasını arzu ediyoruz.

Ulaşılabilirlik

Bilindiği gibi 2005 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Kanunla, umuma açık her türlü binaların, yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanların, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanlarının ve toplu taşıma hizmetlerinin 2012 yılına kadar Engellilerin erişilebilirliğine uygun olması için kurum ve kuruluşların gereken tedbirleri alması hüküm altına alınmıştır.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak, 7 yıl geçmesine rağmen kanun hükmünün gereğinin neden hala tam olarak uygulamaya yansımadığı konusunda yaptığımız çalışmalar neticesinde sorumluluğu bulunan birçok kurum ve kuruluşun ulaşılabilirliğin nasıl sağlanacağı konusunda yeterli bilgi sahibi olmadığı ortaya çıkmıştır.

Genel Müdürlük olarak bu sonuç neticesinde Türk Standartları Enstitüsü ile başlattığımız çalışmalarla kapalı ve açık alanlar ile toplu taşıma araçlarının ulaşılabilirliği konusundaki standart çalışmalarının tamamlanması sağlanmıştır.

Belirlenen standartların uygulamaya dönüşmesini sağlamak üzere, tüm sorumlu kurum ve yerel yönetimlerimize ulaşılabilirliğin nasıl sağlanması gerektiği konusunda bilgi vermeye başladık. Verilen eğitimlerin bizzat uygulamaya dönüştürülebilmesini sağlamak üzere basitleştirilmiş ihtiyaç tespit formları hazırlayarak, sorumlu kuruluşlarımız ve yerel yönetimlerimiz tarafından bu formlar vasıtasıyla gerekli koşulları sağlamak üzere ihtiyaç duydukları düzenlemelerin neler olduğunun görülmesini sağlamaya çalıştık. Kurum yöneticileri bu formları bizzat inceleyerek etkin bir ulaşılabilirlik uygulamasının nasıl sağlanabileceği konusunda bilgi sahibi oldular.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı, Başbakanlık, Bakanlıklar ve yerel yönetimlerle birlikte tüm kamu kurum ve kuruluşlarımızın üst düzey yöneticilerine verdiğimiz eğitim çalışmalarımızı tamamlama aşamasındayız.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğümüzce verilen bilgilendirme eğitimleri neticesinde sorumlu kurum ve yerel yönetimler kendilerine bir iş planı ortaya çıkaracaklar ve görev ve sorumluluk alanlarındaki dönüşümün hızla tamamlanması konusundaki girişimlerine başlayacaklardır.

Ulaşılabilirlik alanında esas uygulayıcı ve kontrolörler mimarlardır. Ancak Mimarlık Fakültelerindeki müfredat dahilinde mimarlık öğrencilerinin şimdiye kadar ulaşılabilirlik eğitimi almadıklarının tespit edilmesi sonrasında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığımız tarafından sorunun çözümü için girişimlerde bulunuldu. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanımız Sayın Fatma Şahin ile Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Başkanımızın görüşmeleri neticesinde Mimarlık Fakülteleri müfredatına ulaşılabilirlik alanının dahil edilmesi sağlanarak yeni mimarların ulaşılabilirlik konusunda yetkin bilgi sahibi olması sağlandı.

5378 Sayılı Kanunun tüm sorumlu kurum ve kuruluşlara tanıdığı süre 7 Temmuz’da sona ermiş olacak. Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak ulaşılabilirlik açısından önümüzde daha uzun bir yol olduğunun bilincindeyiz. Yapılacak belki de daha çok iş bulunmakta. Ancak biz Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak sorumlu tüm kurum ve kuruluşlara ulaşılabilirliğin nasıl sağlanacağı konusunda eğitim, yönlendirme ve desteklerimize devam etmekteyiz. Ülkemizdeki birçok kurum temsilcimiz vermiş olduğumuz eğitimler neticesinde artık ulaşılabilirlik alanında neyi, nasıl yapması gerektiği konusunda net bilgi sahibidir.

Diğer Hizmetlerimiz

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak, devam eden evde bakım aylığı uygulaması ile artık bakıma ihtiyacı bulunan Engelli vatandaşlarımızın sahipsiz kalmadığını ve kendi aileleri tarafından sahiplenilerek topluma katılmaya başladıklarını büyük bir mutlulukla müşahede etmekteyiz. Ancak bu uygulamanın geliştirilmesi ve genişletilmesi konusunda da çalışmalar yapmaya devam ediyoruz.

Evde bakım uygulamasının yalnızca bir maddi yardım başlığında sınırlı kalmayıp, evde bakım aylığı alan herkese bakım hizmetleri alanında eğitim verilmesi konusunda da çalışmalara başlıyoruz. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı olarak aile çekirdeğinin korunmasına büyük önem atfetmekteyiz. Bu çerçevedeki ilk önceliğimiz bakım hizmeti gören engelli vatandaşımızın kendi evinde ve sosyal ortamında desteklenmesinin sağlanmasına çalışmaktır. Evde bakım hizmetinin sağlanamadığı durumlarda evde bakım hizmetinde sağlanabilecek her türlü imkanın sağlandığı Umut Evleri’nin kurulmasına başlıyoruz. Bu evlerde kalanlar kendi aile ve sosyal ortamından tamamen kopmadan yetkin ve uzman kişilerden bakım hizmeti alabilecekler.

Bakım kurumlarımız da yeni bir dönüşüme giriyor. Yakın bir zaman içerisinde bakım kurumlarımızda ihtisaslaşmaya gidilerek, bakım hizmeti alan Engelli vatandaşlarımızın özür gruplarına göre ayrı ayrı hizmet alabileceği ve 30-40 gibi makul sayıdaki sakinin kalabileceği kapasitede bakım hizmeti kurumları oluşturmayı hedefliyoruz.

Son olarak engelli vatandaşlarımızın toplumsal hayata katılmaları ve günlük yaşama dahil olmalarını sağlayan ve kolaylaştıran ürünlere engelli vatandaşlarımızın daha rahat ulaşabilmelerini sağlayacak çalışmalar üzerinde durmaktayız. Mevcut bazı engelli ürünlerinin (ortez, protez, akülü sandalye, işitme cihazı vb.) toplumumuzdaki birçok engelli tarafından yeterince bilinmediği görülmektedir. Bu tür ürün ve cihazların hayatlarını kolaylaştırmak üzere engelli vatandaşlarımız tarafından daha yoğun kullanılmasını sağlamaya ve bu ürünlerin devlet desteğiyle sağlanmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. Toplumumuzun geniş bir kesimi tarafından bilinmeyen, ülkemizde üretimi yapılmayan, ithal edildiği için oldukça pahalı olan ve bu yüzden de kullanılamayan bu ürünlerin yaygın kullanımı için ilgili Bakanlıklar ve sivil toplum kuruluşları ile koordinasyon, işbirliği ve çözümleme çalışmalarımız devam etmektedir.

Biz Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak Engellilere hizmet verildiğini söylemenin yeterli olmadığı kanısındayız. Engelli vatandaşlarımızın her birinin kendisine özel bir durumu mutlaka bulunmaktadır. Bu anlamda her bir Engelli vatandaşımızın sorununun ayrı ayrı ele alınması gerekmektedir. Genel Müdürlüğümüz her özür grubunun ve hatta aynı özür grubundaki farklı alt kategorilerdeki grupların sorunlarına sunulacak çözüm önerilerinin kendi ihtiyaçlarına göre belirlenmesini hedeflemektedir. Bu anlamda özür gruplarını sivil toplum kuruluşları aracılığıyla ilgili kurumlarla bir araya getirerek sorun, çözüm, öneri ve gerekli mevzuat değişikliklerinin gündeme getirilmesi için çalışma ve toplantılar yürütüyoruz. Kısa sürede yapılacak toplantılar neticesinde alınan kararlarla 2012 yılı sonuna kadar birçok alanda gerekli mevzuat değişikliğinin hayata geçirilmiş olacağını ümit ediyoruz.

Sonsöz

Genel Müdürlük olarak biz Engelliler için tam ve sürdürülebilir istihdamın sağlanmasını ve açık alanları, kapalı mekanları ve ulaşım hizmetleriyle herkes için ulaşılabilir bir Türkiye’yi hedefliyoruz. Vizyonumuz Engelli vatandaşlarımız için durumun özelliğine uygun hizmet götürülmesi ve Engellilere hizmet alanında dünyaya model oluşturan çalışmalar yapılmasıdır. Genel Müdürlük olarak nihai amacımız her alanda ihtiyaca en uygun destek ve hizmetin verileceği bir sistem kurulmasıdır.

Engellilük alanındaki sorunlar ancak tüm tarafların katkısı ve işbirliğiyle çözülebilecektir. Bu çerçevede, engelli olanlar ile olmayanlar arasındaki mesafeyi ortadan kaldıracak ve toplumsal dayanışmaya katkıda bulunacak tüm çalışmalara destek verdiğimizi belirtmek istiyoruz. Amacımız Türkiye ailesinde, mutluluğu birbirimizin yüzünde arayan sinelerle, hep birlikte yaşayabilmektir